#: locale=en
## Tour
### Description
### Title
tour.name = Masjed
## Skin
### Button
Button_38090A17_28FE_ABCF_41B9_D61EFCA4169F.label = بین پوسته گنبد
Button_3C445686_290A_98C1_4173_4F85BE6CC4B0.label = کتابخانه وزیری
Button_9B4A7692_F16E_56A8_41D2_1D53A41ED787.label = کلیپ 1
Button_9CE6FA52_F16A_B9AB_41ED_B3ADA8B763BB.label = کلیپ 2
Button_9D0F845C_F16A_4A5F_41EB_5073EE6B7BD2.label = کلیپ 3
Button_9D64E62A_F16A_49F8_41DA_E6CC59CF28EB.label = کلیپ 4
Button_C76C3B7B_DD91_6226_41D0_74FCBD22447E.label = سردر اصلی
Button_C76E8B7B_DD91_6226_41CE_4C8A506FFF26.label = گنبدخانه
Button_C76EFB7B_DD91_6226_41CF_5902D52CEDB9.label = پشت بام 2
Button_C76F2B7B_DD91_6226_41E1_F80620305F8A.label = ورودی حسینیه تپوسازان
Button_C76F6B7B_DD91_6226_41E3_032A01A5BD01.label = حیاط مسجد
Button_C76FEB7B_DD91_6226_41E9_3AC5E4B411E3.label = پشت بام 1
Button_F18FC0DC_DDB1_BE62_41AD_9C730BE27B86.label = مناره
### Multiline Text
HTMLText_94C736A2_F355_F6EB_41BA_2A711E0E2341.html = مناره ها
مناره های مسجد در دوره صفویه احداث شده است (در طرح مسجد بوده ولی اجرا نشده بوده است) هرگاه رو به سردر بایستیم مناره سمت راست دارای پله رفت و برگشتی می باشد ولی مناره سمت چپ دارای پله یک طرفه است مناره سمت چپ به مناره استاد و مناره سمت راست به مناره شاگرد شهرت دارد. در روایت های محلی آمده است که استاد بعد از دیدن ابتکار شاگرد خود در اجرای مناره به صورت پله دوطرفه خود را از بالای مناره به پایین انداخته است که این مورد با توجه به مرام اساتید معماری سنتی دور از ذهن می باشد
گنبد
گنبد مسجد جامع دو پوسته پیوسته می باشد طرح روی گنبد گل صابونکی است که با ظرافت خاصی اجرا شده است بر ساقه گنبد کلمه (الملک لله) به خط کوفی تکرار شده است
قنات زارچ
از قنات زارچ با بیش از 90 کیلومتر طول و 2100میله چاه به عنوان طولانی ترین قنات جهان یاد می شود. به اعتقاد برخی از کارشناسان این قنات یکی از قنات های اولیه و در زمره قدیمی ترین قنات های ایران هست. مبدا این قنات در حوالی روستای فهرج است و مظهر آن در شهر زارچ قرار دارد
هشتی ورودی سردر اصلی به نوعی موزه کتیبه ها میباشد که فرامین حکومتی جهت اطلاع عموم در آن نصب می شده است. در زمان گذشته مسجد جامع صرفا نقش مذهبی نداشته و نقش سیاسی و اجتماعی نیز داشته است و بسیاری از تجمعات در آن صورت میگرفته است از این رو بسیاری از فرامین حکومتی و وقف نامه ها را در آن نصب میکردند تا مردم در جریان امورات آن قرار بگیرند، در ضمن با نصب در مسجد جامع به نوعی مهر تاییدی بر آن فرمان و وقف نامه زده میشد دور تادور كرياس مذكور پير نشيني سنگي دور مي زند که همانطور که از نامش مشخص است برای نشستن و استراحت افراد (عموما مسن) استفاده میشده است
سکوی مهتابی
مسجد جامع دارای درهای متعدد است تا مردم از محله های مختلف به آن دسترسی داشته باشند و به نوعی محل پیوند محله ها میباشد. در حیاط مسجد صیغه مسجد فقط روی این قسمت خوانده شده است و فضای اطراف مهتابی در حیاط، حکم مسجد را ندارد از این رو مردم (حتی در صورت داشتن بدن ناپاک) میتوانستند از حیاط مسجد به عنوان مسیر دسترسی به محله های مختلف استفاده کنند
این شبستان که بصورت بسیار هنرمندانه و زیبایی ساخته شده است مربوط به دوران معاصر (حدود 1330 شمسی) می باشد ولی متاسفانه بر روی بقایای مسجد قدیم بنا شده است
قنات زارچ
از قنات زارچ با بیش از 90 کیلومتر طول و 2100میله چاه به عنوان طولانی ترین قنات جهان یاد می شود. به اعتقاد برخی از کارشناسان این قنات یکی از قنات های اولیه و در زمره قدیمی ترین قنات های ایران هست. مبدا این قنات در حوالی روستای فهرج است و مظهر آن در شهر زارچ قرار دارد
سکوی مهتابی
مسجد جامع دارای درهای متعدد است تا مردم از محله های مختلف به آن دسترسی داشته باشند و به نوعی محل پیوند محله ها میباشد. در حیاط مسجد صیغه مسجد فقط روی این قسمت خوانده شده است و فضای اطراف مهتابی در حیاط، حکم مسجد را ندارد از این رو مردم (حتی در صورت داشتن بدن ناپاک) میتوانستند از حیاط مسجد به عنوان مسیر دسترسی به محله های مختلف استفاده کنند
شبستان شازده
در زمان شازده محمد ولی میرزا حاکم یزد ساخته می شود و با داشتن سقف کوتاه، دیوارهای ضخیم و داشتن درهای تو در تو مناسب استفاده در فصل سرد سال می باشد. نور این فضا از طریق پنجره های کناری و سنگ مرمر کار شده در سقف تامین میشود. قبله این گرمخانه 30درجه نسبت به قبله صحیح انحراف داشته که به صورت هنرمندانه ای اصلاح شده است
سکوی مهتابی
مسجد جامع دارای درهای متعدد است تا مردم از محله های مختلف به آن دسترسی داشته باشند و به نوعی محل پیوند محله ها میباشد. در حیاط مسجد صیغه مسجد فقط روی این قسمت خوانده شده است و فضای اطراف مهتابی در حیاط، حکم مسجد را ندارد از این رو مردم (حتی در صورت داشتن بدن ناپاک) میتوانستند از حیاط مسجد به عنوان مسیر دسترسی به محله های مختلف استفاده کنند
قنات زارچ
از قنات زارچ با بیش از 90 کیلومتر طول و 2100میله چاه به عنوان طولانی ترین قنات جهان یاد می شود. به اعتقاد برخی از کارشناسان این قنات یکی از قنات های اولیه و در زمره قدیمی ترین قنات های ایران هست. مبدا این قنات در حوالی روستای فهرج است و مظهر آن در شهر زارچ قرار دارد
سکوی مهتابی
مسجد جامع دارای درهای متعدد است تا مردم از محله های مختلف به آن دسترسی داشته باشند و به نوعی محل پیوند محله ها میباشد. در حیاط مسجد صیغه مسجد فقط روی این قسمت خوانده شده است و فضای اطراف مهتابی در حیاط، حکم مسجد را ندارد از این رو مردم (حتی در صورت داشتن بدن ناپاک) میتوانستند از حیاط مسجد به عنوان مسیر دسترسی به محله های مختلف استفاده کنند
در قدیم از فضای گنبدخانه در فصولی که دمای هوا مساعد بود برای برگزاری مراسمات و اقامه نماز استفاده میشده و موقع نماز فضای گنبدخانه مورد استفاده آقایان بوده است از این رو هرگاه خانمی نیاز به صحبت با امام جماعت داشته برای اینکه از بین آقایان عبور نکند از این فضا برای ملاقات با امام جماعت استفاده میکرده است
این نقش که هم اکنون به عنوان آرم شهرداری یزد از آن استفاده می شود یکی از زیباترین نقوش اسلیمی در دنیاست که به صورت هنرمندانه ای نام محمد و علی را با هم ترکیب کرده است
سکوی مهتابی
مسجد جامع دارای درهای متعدد است تا مردم از محله های مختلف به آن دسترسی داشته باشند و به نوعی محل پیوند محله ها میباشد. در حیاط مسجد صیغه مسجد فقط روی این قسمت خوانده شده است و فضای اطراف مهتابی در حیاط، حکم مسجد را ندارد از این رو مردم (حتی در صورت داشتن بدن ناپاک) میتوانستند از حیاط مسجد به عنوان مسیر دسترسی به محله های مختلف استفاده کنند
سکوی مهتابی
مسجد جامع دارای درهای متعدد است تا مردم از محله های مختلف به آن دسترسی داشته باشند و به نوعی محل پیوند محله ها میباشد. در حیاط مسجد صیغه مسجد فقط روی این قسمت خوانده شده است و فضای اطراف مهتابی در حیاط، حکم مسجد را ندارد از این رو مردم (حتی در صورت داشتن بدن ناپاک) میتوانستند از حیاط مسجد به عنوان مسیر دسترسی به محله های مختلف استفاده کنند
حیاط مرکزی کتابخانه
هنگام احداث بخش جدید کتابخانه وزیری گنبد آب انبار بازار تخریب می شود که در حیاط اصلی مسجد به ابتکار مرحوم مهندس علوی راد پلان آن در همان جای گنبد تخریب شده به صورت کفسازی اجرا می شود، مخزن آب انبار در حال حاضر محل امن کتب خطی میباشد
در سقف ایوان مسجد جامع یزد، ۹۹ اسم از اسامی خداوند (اسماء الحسنی) بنا به حدیثی از پیامبر اکرم به صورت خط کوفی بنایی، نقش بسته است. اما ناخوانا بودن بعضی از اسامی به دلیل مرمت نادرست و وجود کلماتی به غیر از اسامی، باعث شده بیش از این تعداد خوانده شود
این حدیث به شرح زیر است
إِنَّ لِلَّهِ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ اسْمَا مِائَةً إِلاَّ وَاحِدًا مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الْجَنَّةَ
یعنی :همانا برای خداوند ۹۹ اسم است (صد منهای یک) کسی که حفظ کند آن را، داخل بهشت میشود
سپس به شمردن اسامی می پردازد
الله ، الرحمن ، الرحيم ، الملك ، القدوس ، السلام ، المؤمن ، المهيمن، العزيز ، الجبار ، المتكبر ، الخالق ، البارئ ، المصور ، الغفار ، القهار ، الوهاب ، الرزاق ، الفتاح ، العليم ، القابض ، الباسط ، الخافض ، الرافع ، المعز ، المذل ، السميع ، البصير ، الحكم ، العدل ، اللطيف ، الخبير ، الحلي ، العظيم ، الغفور ، الشكور ، العلي ، الكبير ، الحفيظ ، المقيت ، الحسيب ، الجليل ، الكريم ، الرقيب ، المجيب ، الواسع ، الحكيم ، الودود ، المجيد ، الباعث ، الشهيد ، الحق ، الوكيل ، القوي ، المتين ، الولي ، الحميد ، المحصي ، المبدئ ، المعيد ، المحيي ، المميت ، الحي ، القيوم ، الواجد ، الماجد ، الأحد ، الصمد ، القادر ، المقتدر ، المقدم ، المؤخر ، الأول ، الآخر ، الطاهر ، الباطن ، الوالي ، المتعالي ، البر ، التواب ، المنتقم ، العفو ، الرئوف ، مالك الملك ، ذوالجلال والإكرام ، المقسط ، الجامع ، الغني ، المغني ، المانع ، الضار ، النافع ، النور ، الهادي ، البديع ، الباقي ، الوارث ، الرشيد ، الصبور
مسجد جامع یزد
بانی اولیه مسجد در قرن پنجم هجری امیر علاءالدوله کالنجار اولین امیر کاکویی بوده است اما بنای موجود مسجد توسط سید رکن الدین محمد قاضی در قرن هشتم احداث می شود. (گنبد خانه- ایوان) بناي مسجد جامع كبير يزد طي قرون متمادي بر بقايا و يا در كنار بناهاي متنوعي بنا گرديده است كه در متون تاريخي تحت عناوين مسجد جمعه شهرستان، مسجد جامع عتيق، مسجد جمعه قديم «درده»، مسجد جامع نو و بناهاي الحاقي آن به اسامي گوناگون از آن ياد شده است . هر ساخت و ساز و اقدام تازه اي در بنا با تعميرات و نوسازي آثار قبلي به عبارتي ابقا و احيا آثار گذشته توام بوده است. از جمله در قرن هشتم و نهم اين بنا توسط امرا و عاملين حكومت آل مظفرو تيموري در يزد بارها مورد مرمت و بازسازي قرار مي گيرد و در حال حاضرآنچه كه در ايوان و گنبد خانه مسجد مشاهده مي گردد متعلق به همين سده ها ميباشد
سید علی محمد وزیری
مرحوم سیدعلی محمّد وزیری یزدی از عالمان نامور یزد فرزند سید مهدی از سادات عریضی به سال 1274 شمسی در شهر یزد به دنیا آمد دروس مقدّماتی فارسی و عربی را نزد پسردایی خود معتمدالعلماء فرا گرفت و در مدارس علمیة مصلّی ، شفیعیه و خان ادامه تحصیلات داد و پس از فراغت از تحصیل به وعظ و خطابه روی آورد و از مشهورترین وعّاظ یزد گردید مدّت زمانی هم برای تبلیغ به دیگرشهرها ایران داشت در سفرهایی كه به عتبات عالیات و دیگر شهرهای ایران داشت، موفّق به كسب اجازه ازآیات عظام:سیدابوالحسن اصفهانی، حاج شیخ عبدالكریم حایری یزدی(مؤسّس حوزة علمیة قم ) و...شد
مرحوم وزیری در طول سالیان عمر خود در زمینه های دینی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فعالیت های سودمندی داشت كه می توان به بازگشایی مدارس حوزة علمیة یزد، پس از شهریور ۱۳۲۰ ش به كمك علمای نامی یزد تعمیر و مرمّت مسجد جامع كبیر یزد و تشكیل هیئت حامیان مسجد در سال۱۳۲۴ شمسی -جمع آوری کتب خطی و راه اندازی کتابخانه وزیری که هم اكنون كتابخانه وزيري با داشتن بیش از ۲۴۰هزار جلد كتاب چاپي و ۵هزار نسخه خطي در رديف ۱۰كتابخانه برتر كشور قرار دارد.بنیانگذاری مدارس جامعة تعلیمات اسلامی یزد در سال 1334شمسیتشكیل انجمن ادبی كتابخانة وزیری یزد در سال ۱۳۵۰ شمسی ...اهتمام ورزیده است
مرحوم وزیری در ۳اردیبهشت ۱۳۵۶ در ۸۲ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و جنازه اش بر دست مردم شریف یزد از مسجد جامع تا امامزاده جعفر (ع)بر دوش مردم دست بدست می گردید و پس از اقامه نماز درمصلی مجدد به مسجد جامع انتقال ودر ورودی ساختمان کتابخانة وزیری برای ابد به خاک سپرده شد
کتابخانه وزیری
کتابخانه وزیری یزد مستقر در ورودی ایوان مسجد مسجد جامع ابتدا در سال ۱۳۳۴ خورشیدی با ۱۶۰۰ جلد کتاب خطی و چاپی جهت استفاده طلاب علوم دینی راه اندازی شد نظر به نیاز تنوع کتب و ظرفیت مطالعه مرحوم آیت الله وزیری بر آن شد با نفوذی که در گروه های اجتماعی و فرهنگی یزد داشت نسبت به جمع آوری کتب خطی و چاپی تمام سعی خود را بکار گیرد در سال 1334 شمسی به همت مرحوم محمد آقا هراتی یزدی ساختمانی با زیربنای 600 مترمربع به مبلغ 35میلیون تومان در محل فعلی بنا گردید و کتابخانه به آنجا منتقل شد در سال 1348 شمسی به همت آقای حسین بشارت ساختمانی دیگر خریداری شد و کتب خطی به آنجا منتقل شد . کتابخانه وزیری یکی از 5 کتابخانه مهم کشور از نظر داشتن کتب خطی می باشد
درب زنجیر
مساجد جامع به عنوان مواضع غیرقابل تعرض و محل هایی برای بست نشستن جهت ابراز اعتراض بر روندی ناصحیح از سوی مردم در مقابل حاکمان مستبد بکار میرفته البته حکام نیز احترام این مکان را همواره پاس میداشتند، به گونه ای که حتی اگر یک جنایتکار هم از دست مامورین میگریخت و اززنجیر درب ورودی مسجد عبور مینمود و به داخل آن وارد میشد تا مادامی که وی در مسجد بود به احترام فضای روحانی آن به عنوان خانه خدا کسی را یارای دستگیری وی نبود از این رو این زنجیر زنجیر بست نشینی هم اطلاق می شود و عموما از دوره صفوی به درب ورودی مساجد بزرگ به جهت تعیین اعتبار و امن بودن محل به آن اضافه شده است. هرچند در دوره قاجار این بست نشینی از مساجد به تلگرافخانه و سفارتخانه ها نیز کشیده شد و در دوره پهلوی اول ممنوع و برچیده شد
حمام مسجد جامع
اين بنا كه اكنون از ميان رفته است تا اوايل قرن حاضر در مجاورت مسجد جامع يزد قرار داشته و ظاهرا از ساخته هاي زمان آل مظفر بوده است . مدخل اصلي حمام دربازار مجاور و روبه روي جلوخان مسجد واقع بوده و بناي حمام مشتمل بر فضاهاي وسيع و هشت ضلعي براي رخت كن ،گرمخانه و همچنين خزينه هاي متعدد و فضاهاي كوچكتر ديگر بوده است عنوان میشود که دو ستونک مرمرین موجود در ورودی اصلی مسجد از بقایای این حمام می باشد